بزرگنمايي:
پیام آذری - مهر / بارشهای مناسب بهاره و افزایش رهاسازی آب سدها به همراه بهبود نسبی وضعیت دریاچه ارومیه امروز امیدها را برای زنده کردن دومین تالاب شور دنیا افزایش داده است.
بعد از گذشت چندین سال از وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه این روزها ورود آب از سدها به دریاچه ارومیه و بارشهای مناسب بهاره موجب بهبود وضعیت نسبی این تالاب بینالمللی شده و امیدها را دوباره برای احیای دریاچه ارومیه زنده کرده است.
در حالی که سالهای اخیر دریاچه ارومیه روزهای بسیار بحرانی را پشت سر گذاشته است، بهرهبرداری از طرح انتقال آب کانی سیب، تداوم رهاسازی آب سدها به سمت این تالاب به همراه بارشهای مناسب بهاره خبر از بهبود وضعیت نسبی این دریاچه میدهد.
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در خصوص آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفت: در حال حاضر این دریاچه یک هزار و 225 کیلومتر وسعت دارد و حجم آب آن نیز به بیش از یک میلیارد و 720 میلیون مترمکعب میرسد.
محمدصادق معتمدیان با بیان اینکه فاز اول احیای دریاچه ارومیه به محوریت سخت افزاری رو به اتمام است و همزمان فاز دوم نرم افزاری آغاز شده است، افزود: همه پروژههای سخت افزاری با بیش از چند هزار میلیارد تومان برای احیای دریاچه ارومیه انجام شد تا وعدههای دولت سیزدهم زمین نماند و اکنون همان با فرآیند احیا وارد فاز نرم افزاری میشویم.
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با بیان اینکه برنامه رهاسازی از سدها با افزایش حجم ذخایر آب آنها انجام گرفت و از آذرماه سال گذشته رهاسازی انجام شده است، ادامه داد: در حال حاضر 411 مترمکعب بر ثانیه ورودی آب به دریاچه ارومیه است که با این میزان ورودی به دریاچه در روز حدود 50 میلیون مترمکعب میرسد.
معتمدیان با بیان اینکه احیای دریاچه ارومیه مطالبه بحق مردم است، عنوان کرد: احیای دریاچه ارومیه نیازمند عزم ملی و همراهی مردم بوده و دولت سیزدهم در سختترین شرایط، اعتبارات خوبی را به این امر اختصاص داده است.
وی با اشاره به رویکرد این کارگروه برای اجرای طرحهای نرم افزاری گفت: درصدد هستیم تا در بحث تغییر الگوی کشت و بهره گیری از سیستمهای آبیاری نوین اقدامات قابل توجهی با همراهی مردم و بهره برداران داشته باشیم که در آن صورت، سرعت و شتاب بیشتری در بحث احیای دریاچه ارومیه را شاهد خواهیم بود.
معتمدیان با تاکید بر اینکه مشکل اصلی در زمینه احیای دریاچه ارومیه مربوط به نوع مدیریت منابع آبی است و ادامه داد: در حال حاضر 57 درصد منابع آبی آذربایجان غربی برای سه محصول سیب، یونجه و چغندر مورد استفاده قرار میگیرد که نشان دهنده نبود مدیریت منابع آبی در مصارف کشاورزی است و این رویهها باید به سرعت تغییر یابد.
وی با بیان اینکه طرحهای نمونه در حوزه ارس در خصوص تغییر الگوی کشت آغاز شده، اظهار کرد: جایگزینی باغات پسته و گردو به جای محصولات پرآب بر در دستور کار قرار گرفته که درآمد و اشتغال بیشتر و کاهش مصرف را برای منطقه به ارمغان خواهد آورد.
دبیر کارگروه نجات ملی دریاچه ارومیه افزایش 140 هزار هکتاری اراضی کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در حوزه استحفاظی آذربایجان غربی را نمونهای از نتایج غفلت از مردمی سازی طرحهای احیا دانست و افزود: باید باید مدیریت درست و منطق مانع از چنین توسعههایی میشدیم.
تراز دریاچه ارومیه از مرز 1270 متر بالاتر رفت
سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز روز گذشته در خصوص آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفت: هماکنون تراز دریاچه ارومیه به 1270.53 متر و وسعت آن 1790 کیلومترمربع و به حجم 2.34 میلیارد مترمکعب رسیده است.
احمد قندهاری درباره مهمترین اقدامهای مدیریت حوضه آبریز دریاچه ارومیه ادامه داد: با وجود وضعیت نامساعد بارشها در حوضه آبریز ارومیه در 6 ماه نخست سال، حدود 200 میلیون مترمکعب از سدهای حوضه آبریز، رهاسازی و جریان آب بهسوی دریاچه ارومیه و تالابهای اقماری آن روان شد.
وی افزود: در ادامه با توجه به وضعیت مناسبتر بارشهای بهاری جریان رهاسازی از سدهای حوضه و کانال انتقال آب به دریاچه افزایش قابلتوجه یافته است، بهطوریکه تا پایان فروردینماه بالغ بر 580 میلیون مترمکعب آب رهاسازی و انتقال آب انجام گرفت.
سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: بر اساس برنامههای در دست انجام، رهاسازی آب از سدهای حوضه بهخصوص سدهای بوکان و مهاباد همچنان ادامه دارد؛ در صورت مساعد بودن شرایط، این اقدام تا پایان نیمه اول اردیبهشتماه ادامه خواهد یافت.
به گفته قندهاری، همه این فعالیتها سبب شد که هماکنون تراز دریاچه ارومیه به رقم 1270.53 متر، به وسعت 1790 کیلومترمربع و به حجم 2.34 میلیارد مترمکعب برسد.
سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه ادامه داد: تأمین نیاز زیستمحیطی تالابهای اقماری نیز به بیش از 80 میلیون مترمکعب (15 میلیون مترمکعب بیشتر از برنامه) محقق شد.
بارشهای فروردین کم بارشی سال گذشته در دریاچه ارومیه را جبران کرد
وی افزود: اگرچه طرحها و برنامههای بسیاری برای نیل به این هدف تعریف و اجرا شده است؛ اما تا رسیدن به چشمانداز تعریف شده، اقدامهای بسیاری باید انجام داد که نیازمند همکاری طیف وسیعی از آحاد جامعه و دولت بهخصوص کشاورزان منطقه و وزارتخانه جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان برنامه و بودجه با وزارت نیرو است تا فرایند تعریف شده که با ترمیم و بهسازی آغاز میشود، به احیای دریاچه ارومیه منجر شود.
قندهاری خاطرنشان کرد: پس از اجرای عملیات موفق سد و تونل انتقال آب به دریاچه در دولت سیزدهم و جاریشدن آب بهسوی دریاچه ارومیه، به همراه عملیات رهاسازی آب سدهای حوضه و عدم آبگیری انهار زراعی در فصل غیرکشت، بخش قابلتوجهی از پیکره دریاچه ارومیه از خشکی خارج و پر آب شد.
سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: سال آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با کمبارشی آغاز شد و بارشها چندان قابلتوجه نبود. این موضوع سبب شد برنامه منابع و مصارف و تأمین نیاز زیستمحیطی دریاچه ارومیه تحت شرایط بارش بدبینانه تنظیم شود.
قندهاری افزود: بههرحال با سپریشدن پاییز و شروع زمستان بهخصوص در بهمن سال 1402، بارشهای مناسبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به وقوع پیوست و این مهم موجب شد که تا پایان فروردین 1403 بهاندازه کل بارش سال آبی گذشته، این حوضه از رحمت خداوند منتفع شود.
446 میلیون مترمکعب آب از سدهای آذربایجانغربی به دریاچه ارومیه رهاسازی شد
مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجانغربی نیز در خصوص اقدامات این شرکت در خصوص احیای دریاچه ارومیه گفت: 446 میلیون مترمکعب آب از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر 1402) تاکنون از سدهای استان به دریاچه ارومیه رهاسازی شده است.
مجید رستگاری با بیان اینکه از این میزان 296.5 میلیون مترمکعب شامل 66.5 درصد کل آبهای رهاسازی شده مربوط به سد بوکان و ساروق تکاب بوده است، گفت: همچنین در این مدت، 82.7 میلیون متر مکعب از سد مهاباد، 55 میلیون مترمکعب از سد حسنلو و 12 میلیون متر مکعب از سد سیلوه به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است.
طی 9 سال آبی گذشته در مجموع هفت میلیارد و 493 میلیون مترمکعب آب از سدهای استان به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است وی با بیان اینکه مرحله دوم رها سازی حقابه زیست محیطی دریاچه ارومیه از محل سد سیلوه پیرانشهر به سمت دریاچه آغاز شد، اظهار کرد: این مرحله از رهاسازی در فاز اول از محل سد سیلوه از طریق مانور دریچه تخلیه تحتانی سد به سمت رودخانه لاوین بوده و در ادامه پشت سد مخزنی کانی سیب رها سازی میشود.