بزرگنمايي:

پیام آذری- کم کم تصاویر بدیع کوه های سرسبز، دره های فراخ، جنگل هایی با درختان در هم تنیده ، آبشارها و رودهای پرآب را تنها از آرشیو فیلم های قدیمی می توان دید، انسان امروزی هرکجا پای گذاشته جز تخریب طبیعت رهاوردی نداشته است.
استان اردبیل نیز زمانی نه چندان دور به طبیعت بی مثال و سبز خود ، هوای مطبوع، چشمه سارها و چشمه ها و رودهای پرآبش معروف بود ؛ داشته ای که هم اکنون بر اثر ندانم کاری و بی توجهی در معرض آسیب جدی قرار گرفته است.
در سالیان اخیر تخریب مراتع، جنگل ها و حتی مزارع کشاوری در استان اردبیل توسط سودجویان با شکل و شمایل مختلف روند رو به رشدی یافته و با وجود اقدام های کنترلی ارگان های نظارتی مرگ تدریجی طبیعت همچنان ادامه دارد.
در همین ایام نه چندان دور منطقه جنگلی حیران با درختان در هم پیچیده و کوه های پر از گیاه چشم های هر بینده ای را خیره و حیران می کرد، اما طولی نکشید که به جای درخت و سیزینگی در این منطقه ، سیمان و آجر و ویلا ازدل زمین سربرآورده و اکنون گویی بخشی از جان طبیعت در این منطقه با دشنه بی توجهی ها زحمی شده و این زخم همچنان در حال گسترش است.
در منطقه مغان که زرخیزترین خاک کشاورزی استان و کشور را دارا می باشد در چند سال گذشته تخریب مراتع و تجاوز انسان به حریم طبیعت به حدی رسیده که پای دستگاه قضایی به ماجرا بازشده و پرونده های زیادی در این رابطه در محاکم قضایی تشکیل و تعداد آنها حتی در مواقعی از دیگر جرایم متداول نیز فزودنی یافته است.
همچنین در چند سال اخیر ساخت و سازهای بی رویه و ویلاسازی در حاشیه جاده های منتهی به مناطق گردشگری سرعین و حوالی جنگل فندقلو رواج یافته هر چند که تعداد زیادی از آنها با حکم دادگستری مورد قلع و قمع و تخریب قرار گرفتند.
در کنار این، تخریب محیط زیست با تولید انبوه زباله و رها سازی آن در دل طبیعت هم روند نابودی منابع طبیعی را در استان تشدید کرده و حتی امروز قله مرتفع سبلان و جنگل های تودرتوی فندقلو هم از آن در امان نیستند.
در قله سبلان هر سال میزان زباله به بیشتر از 2 تن نیز می رسد و بر اساس اعلام مدیرکل محیط زیست استان، انباشته شدن زباله ها حیات گونه های جانوری بویژه خرس قهوه ای را در این منطقه مورد تهدید قرار داده است.
جنگل فندقلو در شهرستان نمین نیز وضعیت مشابهی داشته و ورود زباله تا اعماق آن وضعیت زیست محیطی در این منطقه جنگلی منحصر بفرد را به مخاطره افکنده است.
در این حال مسئولان استان اردبیل نیز به نوعی تخریب منابع طبیعی در استان را تایید و نسبت به تداوم آن هشدار می دهند.
‌حجت الاسلام محمد علی قاصدی ، رییس کل دادگستری استان اردبیل در این زمینه گفت: در سال های گذشته برخی مسئولان استان در حفاظت از اراضی ملی و جنگلی کوتاهی کرده و در نتیجه منابع طبیعی به سبب تخریب و تصرف از سوی سودجویان در معرض آسیب جدی قرار گرفته است.
وی بیان کرد: مراتع و جنگل ها در اثر کوتاهی و سهل انگاری در گذشته مورد تعرض قرار گرفته و اگر این روند ادامه داشته باشد وضعیت آنها وخیم تر هم خواهد شد.
قاصدی با بیان اینکه تخریب منابع طبیعی خیانت برای جامعه بشری است، افزود: با برگزاری همایش و جلسات جلوی تخریب منابع طبیعی گرفته نمی شود بلکه باید عزم جدی برای حفاظت از عرصه های طبیعی وجود داشته باشد و فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی در جامعه ترویج شود.
یوسف خدادادی ، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان اردبیل نیز گفت: در چهار سال گذشته 12 هزار هکتار از اراضی ملی این استان مورد تعرض و تخریب قرار گرفته است.
مدیرکل محیط زیست اردبیل هم گفت: تخریب مراتع و تبدیل آن به اراضی کشاورزی، برداشت های غیر اصولی کشاورزان از منابع آبی و فرسایش خاک از جمله عوامل بروز و تشدید پدیده آلودگی محیط زیست در اردبیل است.
محمد خداپرست افزود: دشت اردبیل از لحاظ منابع آب به عنوان دشت ممنوعه در وضعیت بحرانی است و ادامه روند کنونی به دلیل نبود امکان تامین آب و فرونشست زمین به میزان 15 سانتی متر و تغییر کاربری اراضی وضعیت آن را وخیم تر می کند طوری که بر اثر برداشت بی رویه آب جهت مصارف کشاورزی، صنعت و آشامیدنی سطح آب های زیر زمینی به میزان 12 متر افت داشته است.
به گفته وی، کمبود جنگل و فضای سبز در استان موجب تشدید آلودگی های زیست محیطی از جمله بروز پدیده ریزگردها در استان شده است.
بر اساس آمارها، اکنون سرانه فضای سبز شهری در اردبیل 7.5 مترمربع است و این در حالی است که در کشور میانگین سرانه 9 مترمربع و استاندارد آن 15 مترمربع تعریف شده و از این لحاظ استان فاصله زیادی با آن دارد.
کارشناسان و مقام های مسئول در استان اردبیل تاکید می کنند که برای حراست از محیط زیست باید اقدامات و توجه مسئولان بیشتر از وضعیت فعلی باشد زیرا خطر جدی است.
رییس کل دادگستری استان اردبیل گفت: دستگاه قضایی در صیانت از عرصه های ملی مصمم است و با تخریب کنندگان اراضی ملی و جنگلی برخورد قانونی می شود.
قاصدی گفت: شعبه های خاصی برای رسیدگی به پرونده های تخریب مراتع و اراضی ملی تشکیل شده و به موقع رسیدگی لازم به تخلفات صورت می گیرد
رییس کل دادگستری استان اردبیل تاکید کرد: اگر دیدگاه مردم و مسئولان درباره حفاظت از عرصه های طبیعی و ملی اصلاح نشود باز شاهد تخریب و تصرف اراضی ملی خواهیم بود .
او گفت: همه مردم در همکاری و هماهنگی با دستگاه های متولی باید در بحث حفاظت و صیانت از اموال عمومی و بیت المال چه در امور اراضی و چه در منابع طبیعی ، جنگل ها و محیط زیست جدی باشند.
به گفته وی ، مردم نباید اجازه فرصت طلبی را به هیچ یک از سودجویان بدهند و هرگونه تخلف را در سریع ترین زمان ممکن به مراجع ذیصلاح گزارش کنند.
رییس کل دادگستری استان اردبیل نیز گفت: در این استان اقدامات خوبی در پیشگیری از تخریب منابع طبیعی و مراتع و نیز جلوگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز و تغییر کاربری های غیرمجاز انجام گرفته است.
قاصدی بیان کرد: دستگاه قضایی با تخلفات در عرصه تصرف و تخریب اراضی ملی و منابع طبیعی و تضییع حقوق بیت المال و نیز با کسانی که با سهل انگاری خود موجب ضربه به بیت المال می شوند طبق قانون با قاطعیت برخورد می کند.
شهامت هدایت ، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل هم در این باره گفت: سه هزار و 900 هکتار اراضی ملی استان از دست سودجویان رفع تصرف شد.
وی افزود: برای حفاظت از منابع طبیعی مشارکت مردم و نهادهای مربوطه الزامی است.
هدایت ادامه داد: در سال های اخیر جلوی تخریب مراتع و جنگل های استان گرفته شده و انتظار می رود مردم مشارکت بیشتری در حفظ منابع طبیعی داشته باشند.
وی از اجرای پروژه‌ های بیولوژیک، تثبیت مالکیت، مبارزه با آفات و سوخت ‌های فسیلی در 11 شهرستان استان از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی خبر داد و گفت: امسال 210 میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی به استان اردبیل تخصیص داده شده و از محل سفر ریاست جمهوری به استان نیز 40 میلیارد ریال تصویب شده است.
هدایت با اشاره به اجرای طرح کاداستر با هدف تثبیت مالکیت اراضی ملی افزود: تثبیت 330 هزار هکتار از اراضی استان در دستور کار است که بیش از 70 درصد آن تحقق یافته است.
مدیرکل منابع طبیعی استان اردبیل گفت: با افرادی که اقدام به تخریب مراتع کرده برخورد قانونی شده و متخلفان به مراجع قضایی معرفی می شوند.
وی از افزایش جریمه 80 میلیون ریالی برای تخریب هر هکتار اراضی ملی خبرداد و افزود: در سال های گذشته با همکاری دستگاه قضایی اراضی تصرف شده از دست افراد سودجو و فرصت طلب خلع ید و به دولت بر گردانده شده است.
یوسف خدادادی ، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان اردبیل هم در این باره گفت: 628 فقره ساخت و ساز غیرقانونی در این استان در سال جاری قلع و قمع شد.
وی افزود: در این مدت هزار و 239 پرونده برای حفاظت و صیانت از اراضی ملی و منابع طبیعی تشکیل و هزار و 838 متهم پرونده دستگیر و برخوردهای قانونی با آنها انجام شد.
خدادادی اظهار داشت: در این مدت همچنین 320 مورد اقدامات پیشگیرانه و بازدارنده از تخریب و تصرف بیت المال انجام شده است.
وی گفت: در این زمینه 857 مورد حکم قضایی صادر و 621 مورد هم به اجرا گذاشته شده است.
خدادادی افزود: حدود 3 هزار و 354 هکتار از اراضی ملی به ارزش 14هزار میلیارد ریال اعاده شده و هفت میلیارد ریال جزای نقدی هم اخذ شده است.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان اردبیل گفت: شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی ملی و منابع طبیعی استان برای اهداف و فعالیت ‌های تعیین ‌شده اقدامات موثر و جدی در استان انجام داده و با متصرفان غیرقانونی اراضی ملی برخورد قاطع و جدی خواهد شد.
استان اردبیل یک میلیون و 50 هکتار مرتع ییلاقی، قشلاقی و میان بند و 65 هزار هکتار جنگل دارد و در دولت موضوع مقابله جدی با زمین خواری کلید خورد.