بزرگنمايي:

پیام آذری - ارومیه–نقل، حلوای گردویی و عرقیات گیاهی یکی از ده‌ها سوغاتی است که مسافران نوروزی در آذربایجان غربی می‌توانند ضمن گشت و گذار و آشنایی با تاریخ کهن این دیار، آن را تهیه کنند.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: آذربایجان غربی به دلیل دارا بودن تاریخ و تمدن کهن در کنار اقلیت‌های و اقوام مختلف دارای آداب، رسوم، سوغات و خوراکی‌های خاصی است سوغاتی‌هایی که هر کدام با طعم، عطر و رنگ فرهنگ و رسوم این اقوام را روایت می‌کنند.
آداب و رسوم، سوغاتی‌ها و آئین‌های باستانی و نوروزی در هر دیار از کشور رنگ و بوی خاص دارد اما در آذربایجان غربی، رنگین کمان اقوام و ادیان به مانند یک مجموعه کوچک از ایران گرد هم آمده و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد.
به طور کلی صنایع دستی و سوغات و خوراکی‌های متنوع که خاص استان آذربایجان است، می‌تواند به عنوان جاذبه‌های هنری که ریشه در فرهنگ مردم اقوام مختلف این استان دارد، در کنار سایر جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی، گردشگران را از سراسر ایران و حتی جهان به سمت این بخش از خاک کشور هدایت کند.

نقل بیدمشک سوغاتی شیرین که خاصیت درمانی دارد
نقل بیدمشک یکی از خوشمزه‌ترین سوغاتی‌هایی است که هر مسافری تا قبل از ترک شهرستان ارومیه حتماً به سراغ این سوغاتی شیرین می‌رود.
نقل بیدمشک به دلیل این‌که هیچ مواد شیمیایی در آن استفاده نمی‌شود در خطه آذربایجان خیلی بیشتر از دیگر خوردنی‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد چراکه یکی از این فواید جلوگیری از لخته شدن خون، تنظیم فشار و قند خون و محافظت از استخوان‌هاست.
نقل بیدمشک یا نقل ابریشمی از جمله نقل‌هایی است که مشتری بسیاری به خود جذب کرده است، برای تهیه این نقل از بادام‌هایی که قبلاً خلال شده و در گل بیدمشک که ترک زبان‌ها به آن «پیش پیشا » می‌گویند خوابانده شده استفاده می‌شود.
عمل خواباندن بادام‌ها سالی یک بار صورت می‌گیرد چراکه بیدمشک‌ها فقط اوایل بهار و در سال فقط یک‌بار شکوفه می‌دهند. فرآیند خواباندن بادام در بیدمشک تنها در نقل فروشی‌های معتبر و کهنه‌کار اتفاق می‌افتد و متأسفانه در مغازه‌های جدید التاسیس از اسانس‌های غیرطبیعی استفاده می‌شود.

سفر نوروزی آذربایجان غربی با طعم حلوا
حلوای گردو و حلوای هویچ از تنقلات و سوغاتی‌های اصلی مردم آذربایجان‌غربی به شمار می‌رود که رهاورد هر سفری از سوی مسافرانی است که میهمان این منطقه از کشور می‌شوند و در سفرهای نوروزی نیز یکی از سوغاتی اصلی به شمار می‌رود.
برای تهیه حلوای گردویی ابتدا شیره انگور، شکر و گلوکز را در داخل دیگ مسی می‌ریزند و به آن حرارت می‌دهند تا به جوش آید، پس از جوش آمدن آن حرارت را کم می‌کنند تا به آن جوشانده چوبک را نیز اضافه کنند، مواد به دست‌آمده را دوباره با استفاده از دستگاه خاصی به مدت دو تا سه ساعت به‌طور کامل مخلوط می‌کنند تا حلوای به‌دست‌آمده سفت شود. با مخلوط شدن حلوای سفت‌شده با مغز گردو حلوای گردویی آماده مصرف می‌شود.
سابقه حلوای گردویی در ارومیه به قرن‌های پیش برمی‌گردد و سالانه بیش از 100 تن از این نوع حلوا در ارومیه و علاوه بر مصرف داخلی بیش از 60 درصد آن نیز به سایر استان‌های کشور صادر می‌شود.
شاید اسم گیاهی به نام بیدمشک با نام محلی «پیش پیشا » که از درختچه‌های کنار گذر و لب رودخانه‌ها می‌روید را نشنیده باشید. این گیاه لطیف دوست داشتنی که اگر بخواهید بویش کنید، دماغتان از گرده‌های آن زرد می‌شود، یک خصوصیت منحصر به فرد هم دارد و آن خوشبویی فراوانش است.
می‌گویند اگر رنگ عرقیات کمی نشان از غلظت آن داشته باشد، جنس اش بهتر است، در خروجی شهر ارومیه به سمت مهاباد -حدود 10 کیلومتر اگر از شهر خارج شوید- هم می‌توانید یک فروشگاه عرضه مستقیم عرقیات ببینید.

مرغوبت ترین تخمه کشور را از خوی تهیه کنید
تخمه خوی از محصولات مرغوب و درجه یک کشور است، در خوی بیش از 14 هزار خانوار شهری و روستایی از طریق کشت و تولید دو محصول تخمه آفتابگردان و کدو امرارمعاش می‌کنند، به گونه‌ای که نیمی از اراضی آبی خوی به کشت این دو محصول اختصاص می‌یابد و از این اراضی 31 هزار تن محصول برداشت می‌شود.
انواع آش‌های محلی، همچنین یرالما کبابی (کباب سیب زمینی)، کباب مخصوص خوی، دلمه، کوفته نیز از غذاها و خوراکی‌هایی است که مسافران نوروزی می‌توانند کام خود را با طعم این غذاهای لذیذ خاطره انگیز و عطر انگیز کنند.
کلاش یا گیوه هم نوعی کفش خاص مناطق کردنشین کشوراست که تولید آن درمنطقه اورامان رایج است ولی کردها درسراسردنیا از آن استفاده می‌کنند، کلاش پاپوشی است به رنگ سفید که با ظرافت کامل توسط برادران هورامانی ساخته می‌شود که از بد بو شدن پا جلو گیری می‌کند و پا را خنک نگه می‌دارد.
درشهرستان مهاباد از کلاش حتی به عنوان سوغات استفاده می‌کنند ودرسفربه شهرهای دیگر کردنشین به ویژه درسفربه کردستان عراق چیزی که بیشترمهابادی هاآن رابه عنوان سوغات انتخاب می‌نمایند کفش کلاش (گیوه) است.
البته این روزها جوانان مهابادی ازین نوع کفش دستباف بیشتر درمراسم عروسی استفاده می‌کنند ودلیل اصلی آن هم این است که کلاش هنگام پوشیدن لباس کردی باید استفاده شود وچون امروزه اکثر جوانان این شهرستان لباس کردی را درمراسم عروسی می‌پوشند، ازکفش کلاش درعروسی ها ومواقعی که لباس کردی برتن دارند استفاده می‌کنند، کلاش یا گیوه در مراسم داوری اصالت و مرغوبیت کالای صنایع دستی 2012 یونسکو، موفق به کسب نشان بین المللی شد.
سایر سوغات این استان عبارت‌اند از: صنایع چوبی، انواع قالی و بافته‌های دستی شامل گلیم، دستکش، شال گردن، کلاه، عرقیات از جمله عرقیات گیاهی، عرق بیدمشک، بادرنجبو ، عرق نعناع، گلاب، انواع نقل، گردو و بیدمشک، حلوای گردو و حلوای هویج، انواع محصولات باغی و کشاورزی شامل انگور، سیب درختی، عسل، لبنیات، کشمش، نقل بیدمشک، حلوای گردو، بافتنی‌های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرش‌های دستباف و …معرق کاری نیز از صنایع دستی مهم این استان است.