بزرگنمايي:

پیام آذری - ارومیه- دریاچه ارومیه در سایه تسهیل ورود آب ناشی از بارندگی ها به پیکره آن طی هفته ها و ماه های اخیر حال خوشی را برخلاف سال های گذشته تجربه می کند و در آستانه رسیدن به تراز یکهزار و 272 متری قرار دارد.
  سردهنه سازی و لایروبی رودخانه های این حوضه آبریز از چندین دهه قبل تا زمان تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه مورد غفلت قرار گرفته بود و به گفته کارشناسان آب ناشی از بارندگی به جای هدایت به پیکره دریاچه در مناطق حاشیه ای و کم عمق بخار می شد.
بر همین اساس روان سازی انتقال آب و مدیریت بهینه منابع در قالب اجرای طرح های ستاد احیای دریاچه از یک سو و افزایش بارندگی از سوی دیگر، دریاچه ارومیه را از حالت کما درآورده است.
گام های نخست برای تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید برداشته شد و طرح های 27 گانه ای در راستای بهبود وضعیت آن تصویب شد که لایروبی، سردهنه سازی و اختصاص مستمر حق آبه دریاچه از محل سدهای حوضه آبریز تنها بخشی از طرح های زودبازده این ستاد به شمار می رود.
به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی از سال 1393 تاکنون دولت برای احیای دریاچه ارومیه و لایروبی انهار 2 هزار و 600 میلیارد ریال به این سازمان تخصیص داده و متناسب با این اعتبارات 113 کیلومتر از رودخانه های اصلی منتهی به دریاچه ارومیه و 290 کیلومتر از انهار لایروبی شده است.
«کیومرث دانشجو» با اشاره به اینکه عملیات لایروبی 105 کیلومتر از رودخانه ها و 254 کیلومتر از انهار استان نیز از محل اعتبارات این شرکت انجام شده، بیان کرد: اجرای این حجم وسیع از عملیات لایروبی مرهون تلاش های استانی، ستاد احیای دریاچه ارومیه و کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه است.
وی همچنین 70 مورد سردهنه سازی و بازسازی تاسیسات مهم آبی استان را از جمله اقدامات مهم این شرکت برای تسهیل انتقال آب به دریاچه ارومیه برشمرد و گفت: انتقال آب به پیکره دریاچه و مدیریت منابع آبی در بهبود وضعیت آن موثر بوده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی با بیان اینکه در فروردین سال جاری 560 میلیون مترمکعب آب از سدهای استان به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شد، بیان کرد: در قالب طرح های احیای دریاچه ارومیه از سال 1393 تاکنون سه میلیارد و 600 میلیون مترمکعب آب به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده که از این میزان یک میلیارد و 160 میلیون مترمکعب مربوط به سال آبی 98-97 است.
«دانشجو» گفت: اوایل سال جاری با تاکید استاندار آذربایجان غربی اقدامات وسیع و گسترده ای در سطح استان برای مقابله با سیلاب ها در نقاط حادثه خیز به عمل آمد که این امر نیز در راستای هدایت روان آبها به دریاچه و افزایش تراز آن مفید بوده است.
وی افزود: لایروبی 74 کیلومتر از رودخانه های استان در نقاط آسیب پذیر طی 10 روز اول سال جاری از جمله اقدامات مهمی بود که در این راستا به سرانجام رسید.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز با اشاره به برنامه ریزی ها برای تسهیل انتقال آب به دریاچه ارومیه گفت: این شرکت طی پنج سال گذشته بیش از 156 کیلومتر از رودخانه های منتهی به دریاچه را در محدوده فعالیت های خود ساماندهی و بازگشایی کرده است.
یوسف غفارزاده افزود: از جمله بخش های این عملیات می توان به ساماندهی 80 کیلومتر از مسیر رودخانه آجی چای، 14 کیلومتر قلعه چای، 15 کیلومتر مردق چای و پنج کیلومتر صوفی چای اشاره کرد.
وی اضافه کرد: در این مدت همچنین بیش از سه هزار و 650 حلقه چاه غیرمجاز مسدود، 406 استخر زهکش حاشیه رودخانه ها و 383 دستگاه موتور پمپ ثابت و سیار برچیده و از اضافه برداشت سالانه 20 میلیون مترمکعب آب جلوگیری شد.
وی بیان کرد: در راستای کمک به احیای دریاچه ارومیه تاکنون 96 میلیون مترمکعب آب از سدهای اقماری دریاچه در آذربایجان شرقی به سمت این پهنه آبی سرازیر شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کردستان نیز گفت: لایروبی رودخانه های «خورخوره» و «آینان» این استان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه طی سال گذشته انجام شد.
کامران خرم افزود: این لایروبی در مجموع به طول 2.5 کیلومتر و در قالب قراردادهایی با شرکت های دارای مجوز برداشت شن و ماسه در این شهرستان انجام شد و هزینه ای برای این شرکت در پی نداشت.
وی با اشاره به اینکه «کردستان» طی سال گذشته در خصوص مسدود کردن چاه های غیرمجاز آب رتبه نخست کشوری را کسب کرد، اظهار داشت: سال گذشته به واسطه مسدود کردن 359 حلقه چاه غیرمجاز در استان 6،31 میلیون مترمکعب آب به نفع آبخوان ها ذخیره و برگشت داده شد.
استاندار آذربایجان غربی نیز با اشاره به اینکه دولت تدبیر و امید تاکنون بیش از 30 هزار میلیارد ریال برای احیای دریاچه ارومیه هزینه کرده، گفت: دریاچه ارومیه در سایه لایروبی مسیر رودخانه ها و هدایت اصولی روان آبها به پیکره آن در وضعیت مناسبی قرار دارد.
محمدمهدی شهریاری افزود: بزرگترین طرح ستاد احیا، انتقال آب از سد «کانی سیب» به دریاچه ارومیه بوده که تاکنون از 35 کیلومتر تونل انتقال آن حدود 28 کیلومتر حفاری شده است و این تونل تا اواخر سال جاری به بهره برداری می رسد.
استاندار آذربایجان غربی اظهار داشت: تاکنون دولت 17 هزار میلیارد ریال در این طرح سرمایه گذاری کرده است تا حدود 600 میلیون مترمکعب آب از سد کانی سیب به دریاچه منتقل شود.
شهریاری گفت: 250 میلیون مترمکعب پساب شهرستان های ارومیه و تبریز نیز به دریاچه ارومیه وارد می شود و کارهای این طرح انتقال نیز انجام شده است.
مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی نیز سردهنه سازی، اصلاح و بازسازی دریچه ها و آبگیرهای رودخانه ها را از دیگر برنامه های موفق در راستای تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه برشمرد و بیان کرد: از کل 82 سردهنه موجود در این حوضه، 65 سردهنه اصلاح شده است.
«فرهاد سرخوش» همچنین احداث سد سیلوه را از دیگر اقدامات موثر در راستای آبرسانی به دریاچه دانست و اظهار داشت: این سد به اتمام رسیده است و با احداث کانال انتقال آب جلدیان، سالانه حدود 95 میلیون مترمکعب آب به دریاچه سرازیر خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به اجرای موفق طرح اتصال زرینه رود به سیمینه رود در جنوب دریاچه ارومیه گفت: در این طرح که 25 کیلومتر طول داشت، حدود سه میلیون مترمکعب عملیات خاکی در کمتر از هشت ماه انجام شد و زمینه انتقال آب رودخانه های زرینه رود و سیمینه رود به دریاچه ارومیه فراهم شد.
 انتقال مستمر و بدون هدررفت آب به پیکره دریاچه ارومیه یکی دیگر از اقدامات اساسی برای احیای نگین آبی آذربایجان به شمار می رود و اجرای طرح انتقال آب از سد «کانی سیب» از طریق تونل 36 کیلومتری از برجسته ترین آنها به شمار می رود؛ قطر این تونل که در افق طرح آبی معادل 640 میلیون مترمکعب را سالانه به دریاچه ارومیه سرازیر می کند، 6.3 متر در نظر گرفته شده است.
هدف اصلی در اجرای طرح های مختلف احیای دریاچه ارومیه، افزایش تراز دریاچه و حجم آب موجود در آن تا رسیدن به تراز اکولوژیک 1274.1 متری است و هم اکنون دریاچه در آستانه رسیدن به تراز قابل توجه 1272 متری قرار دارد؛ رقمی که تا چند سال پیش نوعی رویا برای دریاچه محسوب می شد.