بزرگنمايي:

پیام آذری - سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: 22 درصد از کل تولیدات علمی کشورهای اسلامی توسط پژوهشگران ایران تولید می‏‌شود.
ایران صدرنشین تولید علم جهان اسلام
به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: آخرین اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی وب آو ساینس (web of science) نشان می‏‌دهد که در سال 2017 میلادی تعداد کل مدارک ثبت شده توسط 57 کشور اسلامی به 237 هزار و 543 مورد رسیده است.
از آنجا که تعداد مدارک ثبت شده جمهوری اسلامی ایران برابر با 51 هزار و 71 مورد است بنابراین 22 درصد از کل تولیدات علمی کشورهای اسلامی توسط پژوهشگران ایران اسلامی تولید می‏‌شود.
بر اساس اطلاعات مندرج در پایگاه بین المللی WOS از نظر کمیت تولید علم جمهوری اسلامی در میان کشورهای اسلامی در سال 2017 برای اولین بار رتبه نخست را کسب کرده است، هر چند در پایگاه استنادی اسکوپوس در تولید علم ایران در میان کشورهای اسلامی رتبه اول را داشت ولی در پایگاه استنادی WOS تا قبل از این همواره در سال‌‏های گذشته پس از ترکیه درجایگاه دوم بود. در حال حاضر نیز رتبه بین المللی ایران در هر دو پایگاه بین المللی WOS و اسکوپوس در پایان سال 2017 برابر با 16 است.
بر اساس برنامه 10 ساله علم و فناوری کشورهای اسلامی که در سال 2017 با حضور روسای جمهور و وزرای علوم و فناوری کشورهای اسلامی در قزاقستان به تصویب رسید، میزان تولیدات علمی کشورهای اسلامی در 10 سال آینده باید به دو برابر افزایش یابد.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار داشت: در حال حاضر سهم کل کشورهای اسلامی در تولید علم دنیا حدود 8 درصد بوده و لذا در 10 سال آینده بر اساس این برنامه لازم است به 16 درصد افزایش یابد.
بررسی انجام شده نشان می‏ دهد که روند تولیدات علمی کشورهای اسلامی در 20 سال اخیر همواره صعودی بوده است. به طوری که تعداد مدارک تولید شده توسط کشورهای اسلامی از 147 هزار و 555 مورد در سال 2013 به 237 هزار و 543 مورد تا پایان سال 2017 افزایش یافته است.
این روند تولیدات علمی رشد 160 درصدی را در بازه زمانی مذکور در میان کشورهای اسلامی نشان می‏ دهد. این در حالی است که میزان مدارک ثبت شده به نام جمهوری اسلامی ایران در سال 2013 از 31 هزار و 405 مدرک در سال 2017 به 51 هزار و 71 مدرک رسیده و میزان رشد تولید علم در این پنج سال 620 درصد بوده است.
مقایسه میزان تولیدات علمی کشورهای اسلامی برتر تولید کننده علم در 2017 نشان می دهد که کشورهای جمهوری اسلامی ایران با 51 هزار و 71 مدرک، ترکیه با 46 هزار و 704 مدرک، مالزی با 24 هزار و 228 مدرک، عربستان صعودی با 19 هزار و 993 مدرک و مصر با 17 هزار و 944 مدرک به ترتیب در جایگاه های اول تا پنجم قرار دارند.
این در حالی است که در سال 2013 کشور ترکیه با 37 هزار و 277 مدرک، ایران با 31 هزار و 405 مدرک، مالزی با 17 هزار و 376 مدرک ، عربستان صعودی با 12 هزار و 17 و مصر با 10 هزار و 636 مدرک کشورها ی برتر تولید کننده علم بوده‌اند.
همچنین بررسی میزان سهم کشورهای اسلامی برتر تولید کننده علم حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران در سال 2017 با 22.4 درصد، ترکیه 20.5 درصد، مالزی 10.6 درصد، عربستان صعودی 8.8 و کشور مصر 7.9 درصد تولیدات علمی را دارند.
این در حالی است که در سال 2013 میزان سهم کشورهای ترکیه 23.6 درصد، ایران 19.8 درصد، مالزی 11.01 درصد، عربستان 7.6 و مصر 6.7 درصد بوده است. همچنین، بررسی‏ ها بیانگر این امر است که در مجموع بیش از 80 درصد تولیدات علمی کشورهای اسلامی توسط 20 درصد این کشورها تولید می‏‌شود.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: از نظر تولید علم در حوزه‌های پژوهشی مختلف توسط کشورهای اسلامی در بازه زمانی 2013 الی 2017 حوزه‏ های موضوعی مهندسی با 188026، شیمی با 82031، علم‏ رایانه با 78198 بیشترین مشارکت را داشته و از این نظر در جایگاه های نخست تا سوم در میان تمامی حوزه های علمی قرار دارند.
جایگاه‏ های سوم تا دهم نیز متعلق به حوزه های موضوعی فیزیک، علم مواد، سایر موضوعات فناوری علم، ریاضی، پزشکی داخلی- عمومی، محیط زیست و علوم زیستی و داروشناسی و داروسازی است.
در زمینه دیپلماسی و همکاری‌های علمی کشورهای اسلامی با سایر کشورهای جهان؛ کشورهای آمریکا، فرانسه، انگلستان، آلمان، چین، کانادا و استرالیا 7 کشوری هستند که با کشورهای اسلامی بیشترین همکاری علمی را در بازه زمانی 2013 تا 2017 داشته اند.
نباید فراموش کرد که توسعه علمی در کشورهای اسلامی و مرجعیت علمی در سطح بین المللی تنها با افزایش کمیت تولید علم حاصل نمی شود. مرجعیت علمی اولین بند از سند سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است.
توسعه و مرجعیت علمی پیامدهای مثبت زیادی برای کشورهای اسلامی به همراه خواهد داشت. بنابراین، بی تردید همزمان با ارتقاءکمیت تولید علم باید افزایش اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی علم تولید شده نیز مورد توجه قرار گیرد.
منبع: farsnews.com