پیام آذری - تبریز- کارشناسان با اشاره به اینکه کرونا در روزهای گذشته، آرامش فکری خانواده‌ها را متلاطم و فعالیت‌های جامعه را دچار وقفه کرده است، می‌گویند کنترل استرس از ضروریات مقابله با این ویروس و کاستن از سرعت انتقال و انتشار آن است.

 عموم مردم این روزها به درجات مختلف با نگرانی و اضطراب ناشی از شیوع ویروس کرونا مواجه هستند، اما به عقیده کارشناسان، استرس بیش از حد نه تنها کمکی به کاهش گسترش این بیماری نمی کند، بلکه خود نیز به دلیل تاثیر مخربش بر سلامتی جسم و جان انسان، موجب تضعیف سیستم ایمنی می شود.
از این منظر، هر چند اضطراب یک واکنش طبیعی به شرایطی است که احساس می کنیم کنترلی بر آن نداریم و قابل پیش بینی نیز نمی باشد، اما اگر میزان اضطراب از درجه‌ای بالاتر رود، زندگی ما را مختل خواهد کرد و بر سیستم ایمنی ما تاثیر منفی خواهد گذاشت.
متخصصان می گویند در شرایطی که امروزه جامعه با خطر شیوع کرونا روبرو است، کنترل استرس و اجتناب از همزاد کردن آن با ویروس، می تواند در کند کردن سرعت گسترش آن، به موازات رعایت جدی اصول بهداشت فردی و اجتماعی، موثر باشد.

«گلناز گلشن خلیلی» کارشناس ارشد روان شناسی
عدم توجه به تبعات منفی اضطراب موجب ابتلا به افسردگی، وسواس و کاهش عزت نفس می شود
کارشناس ارشد روان شناسی بالینی در این خصوص گفت: یادمان باشد در فضای رسانه ای کرونایی فعلی، کودکان و نوجوانان در معرض خطر هستند در واقع اغراق در پرداختن به خطر کرونا سبب افزایش استرس و اضطراب در کودکان شده است.
گلناز گلشن خلیلی با بیان اینکه عدم توجه خانواده به تبعات منفی اضطراب موجب ابتلا به افسردگی، وسواس و کاهش عزت نفس در جامعه را افزایش خواهد داد، اظهار کرد: آگاه باشیم که کودکان از مشاهده اضطراب بیش از حد کرونا آسیب می بینند، بر این اساس اگر به تنهایی نتوانیم بر این شرایط غلبه کنیم بهتر است از کمک های حرفه ای متخصصان حوزه سلامت مانند پزشکان، روانپزشکان و روانشناسان بهره گرفته شود.
وی همچنین گفت: برای روشن شدن مطلب اضطراب و تاثیرات آن در جامعه یک پیوستار صفر تا صد را در نظر بگیریم هر چه به طرف نیمه یعنی 50 حرکت می کنیم عملکردمان بهتر می شود، حواسمان جمع است اطلاعات و توصیه ها در مورد کرونا را می شنویم، جدی می گیریم و عمل می کنیم در واقع به نفع خود و دیگران عمل خواهیم کرد.
خلیلی ادامه داد: اما وقتی در این درجه بندی به طرف 100حرکت می کنیم ذهن ما فاجعه سازی می کند در این وضعیت 2 حالت اتفاق می افتد یا آنقدر می ترسیم که وضعیت را انکار می کنیم و یا اینکه رفتارهای افراطی انجام می دهیم و حتی گاهی «خودبیمارانگاری» اتفاق می افتد و افراد کوچکترین نشانه ها را نشانه هایی از کرونا قلمداد می‌کنند و کارهای عادی خود را نیز انجام نمی دهند.
وی افزود: در نتیجه برای مقابله با این بیماری و داشتن انرژی لازم و سیستم ایمنی مطلوب لازم است که اضطراب خود را مدیریت کنیم، تلاش کنیم از موقعیت های اضطراب زا دوری کنیم به طور مثال کمتر اخبار را رصد کنیم.
کارشناس ارشد روان شناسی ادامه داد: منابع اطلاعاتی خود را به منابع معتبر مانند سازمان جهانی بهداشت یا وزارت بهداشت کشور یا سایت های علوم پزشکی محدود کنیم، چون بقیه سندیت نداشته و اضطراب بیشتری ایجاد می کنند.
خلیلی گفت: اگر ما هر لحظه پای تلفن همراه باشیم و هر پیامی را پردازش و فوروارد کنیم این تجارب و اطلاعات تلخ و پیام های منفی می تواند شدت اضطراب را در ما و دیگران افزایش داده و آسیب زا باشد.
وی تاکید کرد: از جمع های پر تنش دوری کنیم، با فکر و احساسات خود نجنگیم، بپذیریم که همه چیز در کنترل ما نیست و تنها بر روی مواردی برنامه ریزی کنیم که بر آن کنترل داریم. از جمع های پر تنش دوری کنیم، با فکر و احساسات خود نجنگیم، بپذیریم که همه چیز در کنترل ما نیست و تنها بر روی مواردی برنامه ریزی کنیم که بر آن کنترل داریم.
وی یادآور شد: اگر برای حفظ ایمنی به مدت طولانی در منزل هستیم سعی کنیم که در خانه فعال باشیم و تنها با گوشی خود را سرگرم نکنیم تلاش کنیم ساعت هایی را به دور از فضای مجازی صرف کنیم کارهایی را انجام دهیم که برایمان آرامش بخش است، گوش کردن به موسیقی، نیایش کردن، فیلم دیدن، کتاب خواندن یا هر فعالیت لذت بخشی که بلدیم انجام دهیم.
وی اضافه کرد: با دوستان و اطرافیان خود در مورد نگرانی هایمان صحبت کنیم اما بی شک صحبت ها نباید تنها در مورد کرونا ویروس باشد وگرنه ممکن است نتیجه عکس داشته باشد.
خلیلی ادامه داد: به اندازه کافی استراحت کنیم، خواب خوب کمک خواهد کرد تا توان مقابله با این شرایط را داشته باشیم، از روش های آرام سازی استفاده کنیم حداقل اینکه نفس های عمیق را فراموش نکنیم.

دکتر «فرخ بخت شادی» روانشناس، روان پزشک و متخصص اعصاب و روان
تفسیر درست از وقایع و منطقی بودن موجب غلبه بر استرس و نگرانی مردم می شود
یک روان پزشک و روان شناس نیز در این خصوص کسب اطلاعات و اخبار موثق در مورد ویروس کرونا از منابع معتبر پزشکی را مهمترین راهکار برای کاهش اضطراب و استرس عنوان کرد و گفت: به شایعات و مطالب استرس زا نباید توجه شود.
دکتر فرخ بخت شادی اظهار کرد: توجه به این نکته که تا 98 درصد مبتلایان، بهبودی کامل می یابند و تنها 2 درصد دچار فوتی می شود موجب کاهش نگرانی های خودساخته می شود.
وی ادامه داد: داشتن مقداری ترس و اضطراب در مواجهه با این گونه حوادث طبیعی است بر این اساس انتظار نداریم هیچگونه اضطراب و نگرانی در جامعه وجود نداشته باشد که البته مقدار طبیعی آن جامعه را به سمت احتیاط و هوشیاری سوق می دهد و افزایش آن مورد آسیب به روح و روان مردم می شود. داشتن مقداری ترس و اضطراب در مواجهه با این گونه حوادث طبیعی است بر این اساس انتظار نداریم هیچگونه اضطراب و نگرانی در جامعه وجود نداشته باشد که البته مقدار طبیعی آن جامعه را به سمت احتیاط و هوشیاری سوق می دهد و افزایش آن مورد آسیب به روح و روان مردم می شود.
بخت شادی تاکید کرد: تفسیر درست از وقایع و منطقی بودن موجب غلبه بر استرس و نگرانی مردم می شود البته آموزه های دینی نیز می تواند ما را برای غلبه بر این شرایط مهیا کند.
این روان پزشک و روان شناس افزود: به جای وحشت و نگرانی بیش از حد، به عوامل ایجاد کننده اضطراب و شایعات پرداخته و آنها را از خود دور کنیم و در رفتارهای خودمان نیز از ناشکری، بی انصافی، بی مسئولیتی ها و خطاها دور کنیم.
بخت شادی تاکید کرد: قوی کردن ارتباط با خدا به همراه دعا و توسل به اهل بیت و در خواست رفع این بلا به جای آه وناله و منفی بافی یکی از مهمترین عوامل دور کردن استرس است که در تمام ادیان نیز این موضوع صدق می کند.
وی ادامه داد: در مجموع با یک برنامه ریزی مناسب و استفاده از وقت به دست آمده برای مطالعه و انجام کارهای عقب افتاده در درون خانه و همچنین استحکام روابط اعضای خانواده از این وضعیت عبور خواهیم کرد و دوره کوتاه این خواب پریشان هم به حول و قوه خداوند به سر خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه در صورت تشدید اضطراب و ناراحتی و عدم توان در خودکنترلی باید به روانپزشک جهت دریافت درمان های مناسب مراجعه کنیم.
بخت شادی همچنین یادآور شد: اسراف و هدر دادن بیش از حد آب نیز موجب تشدید وسواس و اضطراب می شود که باید کنترل شود.

«رئوف احمدیان» دکترای روان شناسی و مدرس دانشگاه دکترای روانشناسی و مدرس دانشگاه نیز گفت: با توجه به وضعیت امروزه و شیوع بیماری کرونا و حساسیت بیش از حد برخی از افراد، استرس و وسواس فکری نیز در بطن خانواده ها ایجاد شده است برای کنترل استرس و مهار وسواس فکری مهمترین موضوع هماهنگی رفتاری بین افراد خانواده است.
‌ رئوف احمدیان  اظهار کرد: بیشتر اوقات حساسیت و زیاده روی بیش از حدی روی نظافت و ضدعفونی کردن محیط وجود دارد و در مواقعی هم برخی اعضاء خانواده بسیار سهل انگارانه رفتار می کنند در نتیجه این رفتار های متضاد خانواده دچار استرس می شود، این استرس به دیگر افراد خانواده منتقل می‌شود که در واقع بسیار در کاهش سیستم دفاعی بدن موثر است در نتیجه بهتر است تمام افراد خانواده رفتار منطقی در پیش بگیرند و به طور حتم با هم هماهنگ باشند یعنی سختگیرانه یا سهل انگارانه پیش نروند در مواقعی هم برخی اعضاء خانواده بسیار سهل انگارانه رفتار می کنند در نتیجه این رفتار های متضاد خانواده دچار استرس می شود، این استرس به دیگر افراد خانواده منتقل می‌شود که در واقع بسیار در کاهش سیستم دفاعی بدن موثر است در نتیجه بهتر است تمام افراد خانواده رفتار منطقی در پیش بگیرند و به طور حتم با هم هماهنگ باشند یعنی سختگیرانه یا سهل انگارانه پیش نروند. و اعضای خانواده با هم همدل و هماهنگ باشند.
وی همچنین افزود: تعقیب اخبار از منابع رسمی، شایعات و استرس را کاهش می دهد بر این اساس به شایعات و اخبار کانال های ماهواره ای نباید اهمیت داد چون برخی به دنبال تضعیف روحیه مردم و ضربه به خدمات انجام شده نظام هستند.
احمدیان ادامه داد: ‌تعقیب اخبار از کانال های بیگانه خود بسیار استرس زاست و موجب تضعیف روحیه افراد می‌شود و در واقع شرایط بدی را فراهم می کند.
وی افزود: برای کنترل استرس توجه به آموزه‌های دینی همانگونه که خداوند متعال در سوره قریش آیه 33 می فرماید: «من همانم که وقتی می ترسی به تو امنیت می‌دهم.»، یاد خدا و رحمت و رحمت و رحمانیت موجب آرامش و تسلی دادن هاست.
احمدیان ادامه داد: برای کاهش استرس این نکته بسیار مهم است که بهداشت فردی را رعایت کنیم و اعتقاد داشته باشیم که دیگران نیز این حس را دارند در نتیجه اطمینان خاطر بیشتری نیز نسبت به محیط و دیگران ایجاد می شود و اطمینان افزایش می یابد.
استرس موجب کاهش سیستم ایمنی بدن می شود
متخصص بیماری های عفونی نیز گفت: انواع اخبار بیماری کرونا در جامعه وجود دارد و آثار روحی و روانی بر جامعه می گذارد، رواج شایعات موجب پخش اخبار نادرست در جامعه می شود که این حساسیت ها در نهایت موجب کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن می شود.
دکتر مجتبی ورشوچی اظهار کرد: رواج شایعات موجب پخش اخبار نادرست در جامعه می شود بر این اساس برخورد باید طوری باشد که آثار روحی و روانی مساله، بر خود مساله کرونا غلبه نکند.
والدین از استفاده بیش از حد تلفن همراه و رصد آمار و حوادث کرونا در حضور کودکان پرهیز کنند
متخصص روان پزشک نیز گفت: تغییر در شرایط زندگی استرس ایجاد می کند و مجموع استرس در طول زمان موجب اضطراب می شود.

دکتر سید محمدرضا نورآذر اظهار کرد: واکنش به استرس موجب کاهش سیستم ایمنی بدن می شود بر این اساس مهمترین راهکار این است که حقایق علمی به مردم منتقل می شود و مردم نیز به آن عمل کنند، به طور مثال اینکه شستشوی دست و رعایت بهداشت مانع ابتلا به بیماری کرونا است و عمل مردم به آن پیشگیری را به دنبال دارد خود موجب اطمینان بخشی و کاهش استرس و اضطراب می شود.
وی همچنین افزود: والدین از استفاده بیش از حد از تلفن همراه و رصد آمار و بیان حوادث کرونا در حضور کودکان پرهیز کنند تا موجب آزار روحی و روانی آنها نشود.
این متخصص روان پزشک همچنین گفت: استفاده از مواد مخدر و الکل نیز در کاهش استرس و اضطراب هیچ تاثیری ندارد.
  تاکنون 1501 نفر به طور قطعی در کشور به ویروس کرونا مبتلا شده و 66 نفر فوت کرده‌اند.
با این حال پزشکان توصیه می کنند با خود مراقبتی، قرنطینه خانگی، پرهیز از سفر و رعایت بهداشت فردی می توان مانع از ابتلا و سرایت به ویروس کرونا شد.