بزرگنمايي:

پیام آذری - میلاد امام رضا(ع) بهانه‌ای شد تا در این گزارش خبری به جایگاه و اهمیت، شرح وظایف و مشکلات محیط‌بانان دوباره پرداخته شود.

به گزارش روابط عمومی حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری، روز ولادت حضرت ثامن الحجج، امام علی بن موسی الرضا (ع) به عنوان "روز محیط بان" از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نام‌گذاری شده است.
دلیل نام‌گذاری نسبت صفت «امام رئوف» و «ضامن آهو» به این امام شیعیان این‌طور عنوان شده است که مهربانی این امام، ویژه‌ی انسان‌ها، آن هم مؤمنین نبوده، بلکه با همه مخلوقات الهی، جاندار و بی جان، در نهایت مهربانی و رأفت، رفتار می‌کرده است.
روز محیط‌بان در تقویم رسمی کشور ثبت نشده‌است
سی و یکم جولای سال 2007 مصادف با نخستین روز تأسیس اتحادیه جهانی رنجرها (محیط‌بانان) به عنوان روز جهانی محیط‌بان نامگذاری شده‌است .
به استناد ماده 31 آیین نامه اجرائی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، محیط‌‌بان‌ به کسی می‌گویند که‌ مسئولیت‌ اجرای‌ قوانین‌ و مقررات‌ شکار، صید، حفاظت‌ و بهسازی‌ محیط‌ زیست‌ را در حوزه‌ استحفاظی‌ خود بر عهده‌ دارد. یک محیط بان باید برای حفاظت‌ از حیات‌ وحش‌، اکوسیستم‌، جلوگیری‌ از آلودگی‌های محیط‌ زیستی‌، ممانعت‌ از تجاوز به‌ مناطق‌ تحت‌ کنترل‌ سازمان‌ حفاظت محیط زیست‌ در حوزه‌ استحفاظی‌ خود اقدام‌کند.
اولین احکام قانونی درباره شکار در ایران در سال 1307 تدوین و تصویب شده‌است
تاریخچه و سیر تحول قوانین محیط‌زیست ایران حاکی از آن است که اولین احکام قانونی درباره شکار در تاریخ 18 اردیبهشت 1307 تدوین و تصویب شده‌است و در 4 اسفند 1335 مقررات مستقل و به‌نسبت جامعی در زمینه حفاظت از حیات وحش به تصویب مجلس وقت رسید و «کانون شکار و صید» تشکیل شد که اعضاء آن را تعدادی از افراد علاقه‌مند به شکار و صید تشکیل می‌دادند.
سازمان حفاظت محیط زیست از سال 1350 با این عنوان عهده‌دار مسائل محیط زیست کشور شد.
در 16 خرداد 1346 سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون شکار شد و این سازمان به‌صورت رسمی به‌عنوان یک دستگاه مستقل دولتی فعالیت خود را با آموزش شکاربانان در سطح کشور آغاز کرد و مناطق را نیز به‌عنوان پارک‌وحش مورد حفاظت قرارداد.
در سال 1350 با مطرح شدن مسائل زیست‌محیطی در سطح جهان، این سازمان با تغییر عنوان به نام سازمان حفاظت محیط زیست عهده‌دار مسائل محیط زیست کشور شد و همکاری خود را با سازمان‌های بین‌المللی ادامه داد.
سازمان حفاظت محیط زیست طبق استانداردهای بین‌المللی مناطقی را تحت عنوان مناطق چهارگانه مورد حفاظت قرار داده، که هر یک از مناطق دارای شرایط و مقررات خاصی است. یک محیط‌بان باید تفاوت بین پارک‌های ملـی، مناطق حفاظت‌شده، پناهگاه حیات‌وحش، مناطق شکارممنوع، تالاب‌‌های بین‌المللی و زیستگاه‌های حیات‌وحش در مناطـق آزاد را بداند .
محیط‌بان به‌صورت روزانه و شبانه در سرما و گرما، در محیط‌های پرتنش طبیعی انجام وظیفه می‌کند
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در بیان مشکلات و سختی‌های کار یک محیط‌بان گفت: محیط‌بانی و رویارویی با شکارچیان غیرمجازی که حریم طبیعت را مورد دست درازی قرار می‌دهند، از جمله مشاغل سختی است که مشقت و دشواری‌های بسیاری را به همراه خود دارد. آنها در بسیاری از موارد با صحنه های ناگواری مثل از بین بردن تخم یا شکار پرندگان، کشتن حیوانات و حتی در مواردی پستانداران آبستن، کشتار گوشت خواران و تخریب زیستگاه‌ها مواجه می‌شوند.
شهرام احمدی افزود: هر محیط بان باید ازتوانایی جسمی بسیار بالایی برخوردار باشد. هر چند که وسایلی همانند ماشین ها و جیپ های صحرایی رفت و آمد در محیط های طبیعی همچون کویرها و دشت ها راحت تر می‌کند اما گاهی این افراد باید تا بالای قله کوه ها یا درون غارها بروند. به همین خاطر باید همانند یک کوهنورد توانایی انجام تمام کارهای کوهنوردی، غارنوردی، کویر نوردی، جنگل نوردی و خلاصه هر طبیعتی را که در آن مشغول به خدمت هستند داشته باشند و بتوانند به گشت و کنترل های روزانه و شبانه در سرما و گرما، با موتور، ماشین یا پیاده روی در کوهستان، تپه ماهورها، مناطق جنگلی و حتی گشت قایقی در دریا، دریاچه ها و تالاب ها بپردازند .
وی با اشاره به مهارت‌های مختلف و متنوع موردنیاز این شغل، داشتن چشمان تیزبین برای محیط بانان را در کنار وجود تجهیزاتی همانند دوربین‌های دوچشمی و وسایل رصد حیوانات در دوردست بسیار کارآمد عنوان کرد.
وی یکی دیگر از مهارت های مورد نیاز یک محیط بان را توانایی حمل اسلحه و استفاده از آن بیان کرد و اذعان داشت: در ماده 32 آیین‌نامه‌ قانون‌ حفاظت‌ و بهسازی‌ محیط‌ زیست به تجهیز محیط‌بانان به سلاح مناسبى که نوع آن با موافقت وزارت دفاع تعیین مى‌شود اشاره شده است.
این مقام مسئول در ادامه گفت: یکی از زیباترین مهارت ها و البته کاربردی ترین مهارت هایی که محیط‌بان ها در طول آموزش های خود پیدا می‌کنند، توانایی ردیابی حیوانات مختلف در طبیعت است. وی افزود: این افراد دوره‌های زندگی حیوانات مختلفی را که در حیات وحش تحت پوشش آن ها زندگی می‌کنند، رصد می‌کنند و آمار مرگ و میر این حیوانات را دارند، می‌توانند مسیر حرکت آن ها را در طبیعت ردیابی کنند، همچنین از وضعیت شکار و تغذیه انواع حیوانات در طبیعت مطلع هستند.
احمدی در ارتباط با سختی‌های شغل محیط‌بانی تصریح کرد: یک محیط بان در طول مدت خدمتش با مشکلات و چالش‌هایی نظیر درگیری با شکارچیان مسلح، حمله حیوانات وحشی، تصادف در هنگام تعقیب و گریز، افتادن از صخره، یخ زدگی، کوهنوردی و سرشماری حیوانات چندین روز به صورت مداوم، طولانی بودن زمان بازنشستگی، پایین بودن درآمد به نسبت زیاد بودن ساعات کاری نسبت به سایر پست‌های سازمان‌های دولتی و بسیاری حوادث غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بیان داشت: سازمان محیط زیست کشور در طی سال های اخیر به دلیل اتفاقات ناگواری که برای محیط بان ها افتاده است، حمایت خود را از این اشخاص بیشتر کرده است.
قانون حمایت از محیط‌بانان و جنگل‌بانان تصویب و ابلاغ شده است
وی ضمن برشمردن اقدامات حمایتی سازمان حفاظت محیط زیست به قانون حمایت از محیط‌بانان و جنگل‌بانان اشاره کرد و گفت: این قانون 4 ماده‌ای، با هدف حمایت از محیط بانان و کاهش هزینه‌های حفاظت از طبیعت تصویب در خردادماه سال جاری برای اجرا ابلاغ شده است.
سید اصغر نوربخش رضایی فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست استان در ارتباط با وضعیت محیط‌بانان در استان چهارمحال و بختیاری گفت: در حال حاضر 91 نفر در شغل محیط‌بانی به صورت رسمی، پیمانی و قراردادی انجام وظیفه می کنند. وی با اشاره به مساحت 250هزار هکتاری مناطق تحت مدیریت در این استان، سهم حفاظت مکانی هر محیط بان در استان را حدود 2750 هکتار عنوان کرد که این میزان را بسیار فراتر از استانداردهای جهانی دانست.
وی اذعان داشت: در بازه زمانی حدود 6 سال از سال 1393تاکنون 3 نفر از محیط‌بانان استان به مقام رفیع جانبازی و 7 نفر در درگیری مسلحانه با معترضان به طبیعت، مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌ و نیز 5 نفر در حین مأموریت مصدوم شده‌اند.
در پایان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفت: باید به خاطر داشت، قرار نیست برای به فکر محیط زیست بودن، حتما محیط بان بود. وی تاکید کرد: هر ایرانی می‌تواند خود را محیط بان بداند و برای بهتر شدن محیط زیست اطرافش اقدامات موثری را انجام دهد.
این مقام مسئول ابراز امیدواری کرد که با افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت داشـتنِ محـیط زیستی سالم، هر فرد ایرانی،"خود یک محیط بان" باشد.