بزرگنمايي:

پیام آذری - به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اردبیل بیوک خلیل‌زاده معروف به «مروج» در 27 شهریور سال 1309 در یک خانواده‌ی مذهبی در یکی از محلات قدیمی اردبیل به دنیا آمد که در دوران کودکی به فراگیری قرآن در مکتب پرداخت و سپس براساس علاقه‌ی شخصی و تشویق پدر به حوزه‌ی علمیه‌ی شهر اردبیل که مدرسه‌ی «ملاابراهیم» نام داشت وارد شد و به تحصیل مقدمات علوم اسلامی مشغول گردید.
او در سال 1326 شمسی با تشویق اساتید و نیز اشتیاق خود برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم عظیمت کرد و در سال 1330 ش به مشهد مقدس رفت و کفایه الاصول را از حضرات آیات؛ سید یونس اردبیلى، شیخ هاشم قزوینى و شیخ غلامحسین تبریزى آموخت و پس از آن به درس خارج فقه و اصول آیه اللّه العظمى سید یونس اردبیلى حاضر شد و مورد توجه ایشان قرار گرفت، تا آن جا که از او براى ماندن همیشگى در مشهد دعوت کرد.
وی در سال 1333 ش به حوزه علمیه قم بازگشت و به شرکت در درس‌هاى حضرات آیات عظام: بروجردى، محقق داماد و اندکى هم درس امام خمینى (ره) حاضر شد و مبانى علمى‌اش را استوار کرد. بازگشت به وطن سپس معظم له به زادگاهش بازگشت و به خدمات علمى و دینى پرداخت.
تأسیس کتابخانه المهدی، ایجاد صندوق پستی 58 با انگیزه پاسخ‌گویی به سوالات جوانان و نوجوانان و اقدامات مختلف فرهنگی از خدمات ارزشمند در زمان آیت الله مروج است. او موفق شد چند مدرسه علوم دینى، کتابخانه و مجتمع فرهنگى ـ مذهبى تاسیس و گروه بسیارى از طلاب علوم دینى را پرورش دهد.
با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، وی از ارکان انقلاب در منطقه محسوب می‌شد و مجاهدت‌های بی‌دریغی در این راستا انجام داد.
پخش اعلامیه‌هاى امام و سخنرانى‌هاى آتشین، عرصه را بر رژیم استبدادى تنگ کرده بود و به همین دلیل، ایشان در سال‌هاى دهه 1350 ش، ممنوع المنبر شده بود. به‌رغم همه مشکلات، دست از اقدامات آگاهى‌بخش خویش برنمى‌داشت. در آستانه پیروزى انقلاب، نقش ایشان در نظارت و حفاظت و امنیت شهر و صیانت جوانان از فرو افتادن در گرداب گروهک‌هاى منحرف، چشمگیر بود.
علی‌رغم محدودیت‌های ساواک، آیت الله مروج در تاریخ 21 دی‌ماه 1357 به ایراد سخنرانی در مسجد میرزا علی‌اکبر پرداخت که در سخنرانی خود به ادامه تلاش‌ها تا پیروزی انقلاب تاکید داشت.
به دعوت دکتر مفتح، آیت الله مروج و تعدادی از شخصیت‌های انقلابی اردبیل در تهران حضور یافتند و در مراسم استقبال از امام خمینی (ره) شرکت داشتند. حضور علمای اردبیل مقارن با اعتصاب و تحصن روحانیون در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها بود که علمای اردبیل از جمله آیت الله مروج در این تحصن شرکت کردند و بعد از ورود امام خمینی (ره) به ایران در دوازدهم بهمن 57، آیت الله مروج و همراهانش به اردبیل بازگشت.
پس از پیروزى انقلاب اسلامى، از سوى امام خمینى (ره) به‌عنوان امام جمعه اردبیل برگزیده شد و با جدیّت تمام در پاسدارى از دستاوردهاى انقلاب کوشید و از سوى مردم اردبیل، به نمایندگى مجلس خبرگان رهبرى در چند دوره نیز انتخاب شد.
آیت الله مروج بعد از شروع جنگ تحمیلی در اولین فرصت به همراه چندین نفر از علماء و مسؤولان به جبهه‌های غرب و جنوب رفت و به‌ویژه در اهواز در انسجام مردم و جلوگیری از فعالیت‌های ستون پنجم ایفای نقش نموده و از لحاظ کمک‌رسانی به مناطق جنگی نیز فعالیت ایشان چشمگیر بود و در زمینه اعزام نیرو و تشویق مردم به حضور در جبهه‌های حق علیه باطل نیز نقش پررنگی داشت.
او در سمت امامت جمعه و نمایندگی، ولی فقیه در اردبیل، شخصیتی محبوب، خدمتگزار، مردمی و موفق بود و خدمات ارزنده سیاسی، فرهنگی و اجتماعی متعددی انجام داد که در این مختصر نمی‌گنجد.
سرانجام او در سن 71 سالگی در تاریخ 27 فروردین ماه 1380 مطابق با 21 محرم الحرام 1422 به دیدار معبود شتافت.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی بیست و سومین سالگرد عروج ملکوتی آیت الله مروج