چاپ

پیام آذری - گرگان - استاندار گلستان پیشنهاد داد که مراسم رسمی و جشن ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در این استان برگزار شود.

به گزارش ایرنا هادی حق شناس امروز دوشنبه در نشست خبری به مناسبت ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی با حضور استانداران و مدیران کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استانهای گیلان، مازندران، گلستان، سمنان و خراسان شمالی در تهران اظهار داشت: جنگل های هیرکانی به عنوان سومین پرونده ثبت جهانی از استان گلستان بعد از دو مورد قبلی کمانچه ترکمان و برج گنبد قابوس با قدمت هزارساله فرصتی برای جذب هر چه بیشتر توریست و گردشگر و رونق اقتصادی منطقه است.
وی یادآور شد به دنبال آن هستیم که دیوار گرگان هم ثبت جهانی است چراکه پس از دیوار چین بزرگترین دیوار دست ساز جهان است.
استاندار گلستان بابیان اینکه 20 درصد جنگل های هیرکانی در این استان قرار دارد، گفت: این مزیت از بهترین فرصت ها برای توسعه گردشگری و معرفی سایر توانمندیهای منطقه در این خطه شمال کشورمان است.
حق شناس همچنین از آنچه تلاش های سازمان میراث فرهنگی, گردشگری و صنایع دستی, مدیران و کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی و اصحاب رسانه در فرآیند موفق ثبت جهانی جنگل های هیرکانی نامید؛ تقدیر و تشکر کرد.
همچنین در این نشست مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان گفت: این استان با بهره مندی از طبیعت و اقلیم زیبا و تنوع قومی و مذهبی نگارستان اقوام و ایران است بطوریکه می توان آن ایران کوچک نامید.
ابراهیم کریمی با بیان اینکه جشنواره اقوام هر ساله در استان گلستان برگزار می شود، افزود: جشنواره اقوام امسال نیز 21 آبان ماه آینده در گرگان برگزار خواهد شد.
به گزارش ایرنا؛ بخش هایی از جنگل های هیرکانی 14 تیر ماه امسال در چهل و سومین اجلاس کارگروه میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) که در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد، تحت نام میراث طبیعی ایران با تأیید اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، به ایران ثبت جهانی شد و در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.
مهم ترین هدف از ثبت جنگل های هیرکانی در فهرست میراث جهانی حفظ این زیست بوم کهن از گزند تخریب و تهدیدهای طبیعی و غیرطبیعی و احیای بهینه تنوع زیستی موجود در آن است.
* سابقه و تلاش ایران برای ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی
سال 2007 میلادی از اجلاس جهانی یونسکو در لیتوانی خبر نگران کننده‌ای به ایران رسید که جمهوری آذربایجان پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی را به ویلنیوس (پایتخت لیتوانی) آورده تا این میراث طبیعی را به اسم خود ثبت کند.
98 درصد وسعت جنگل‌های هیرکانی در ایران است و جمهوری آذربایجان فقط 2 درصد از این جنگل‌ها را در جغرافیای خود دارد و طبیعی بود که این اقدام آذربایجان منجر به اعتراض ایران شود.
اعتراضی که یونسکو هم حق را به ایران داد و اقدام برای ثبت جهانی آن از سوی مسؤولان کشورمان آغاز شد.
گفته می‌شود تلاش برای ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی شمال ایران از سال 1395 آغاز شد و بالاخره در 14 تیرماه امسال به عنوان دومین اثر بزرگ طبیعی ایران بعد از کویر لوت، در چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو آذربایجان در فهرست جهانی قرار گرفت.
ایران پیش از این دارای 23 اثر تاریخی و طبیعی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو بوده که شامل 22 اثر تاریخی و یک اثر طبیعی (بیابان لوت) می‌شد و با ثبت این پرونده، تعداد آثار جهانی ایران به عدد 24 رسید.
برای ثبت جهانی این جنگل‌های منحصربه فرد و به گفته محمد حسن طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور حدود 15 نقطه با وسعت 300 هزار هکتار با توجه به تنوع حیات وحش، حفاظت و پوشش گیاهی، تنوع زیستی و ارتفاع مناسب انتخاب شده بود که این مناطق شامل پارک ملی گلستان، جنگل افراتخته، جهان نما، بولای دودانگه و چهاردانگه، جنگل الیمستان هراز در آمل، جنگل واز با درختان سرخدار، حوزه کجور، چهار باغ چالوس، جنگل خشک داران، گچ رودخان، سیاه رودبار و منطقه حفاظت شده لیسار است.
* پوشش گیاهی جنگل‌های هیرکانی
مطابق آماری که ارائه می‌شود، در جنگل هیرکانی 150 گونه درخت و بوته وجود دارد که این گونه‌ها در دسته جنگل‌های سبز تابستانی یا پهن‌برگ خزان‌کننده قرار می‌گیرند و نوع درختان هم در منطقه کم‌ارتفاع، با درخت‌های دامنه‌ها و نواحی خیلی بلند با هم فرق دارد.
راش، بلوط، افرا، نارون، توسکا، زبان گنجشک، ممرز، بارانک، سرخدار، نمدار، انجیلی، لرگ، لیلکی، خرمندی، انجیر و شمشاد بیشتر از بقیه گونه‌های قابل رشد در محل رویش جنگل‌های هیرکانی هستند.
همچنین گونه درختچه‌ای متعدد در جنگل‌های هیرکانی شمال کشور دیده می‌شود که می‌توان به زغال‌اخته، انار، ازگیل، زالزالک، کوله خاس، آلوچه وحشی، سیب وحشی و خاس اشاره کرد.
وجود رویش گونه‌های بومی سوزنی برگ همچون درخت‌های سرخدار، زربین و سرونوش در دنیا کم نظیرند، در جنگل‌های هیرکانی کشورمان دیده می‌شود.
* اهمیت جنگل‌های هیرکانی
این جنگل‌ها به دلیل مقاوم نبودن در برابر سرما در اروپا و سیبری قادر به بقا نیستند ولی در آب و هوای معتدل جنوب دریای خزر دیده می‌شوند و ارتفاع رویش آنها از سطح دریا آغاز شده و تا 2 هزار و 800 متری ادامه می‌یابد.
این جنگل‌ها در شمال ایران از قدمت بالایی برخوردارند و زیست 296 گونه پرنده اعم از بومی و مهاجر را در خود جای داده است بطوریکه عقاب، جغد، اردک خاکستری، شاهین، کرکس، قرقی، دارکوب، سار و اردک نوک‌پهن از جمله پرندگانی هستند که هر ساله پاییز به جنگل‌های هیرکانی عزیمت می‌کنند.
به گفته برخی کارشناسان؛ ممانعت از ایجاد سیلاب‌های مخرب از دیگر اثرات بسیار مثبت جنگل‌های هیرکانی در شمال کشور است که هرگز نباید این مزیت با ارزش جنگل‌های هیرکانی را فراموش کرد و باید بر تقویت حفظ و حراست از این عرصه‌ها کوشید که ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی از این پس می‌تواند آینده خوبی برای حفظ و حراست از این عرصه‌ها در توسعه منطقه داشته باشد.
در کنار این ارزش‌های منحصر به فرد، لذت بردن از طبیعت زیبای آن از دیگر ارزش‌های جنگل‌های هیرکانی است که می‌توان از این طبیعت زیبا برای رونق گردشگری و اقتصادی شمال کشور به ویژه گلستان بهره فراوان برد.
* موقعیت جنگل‌های هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی با مساحت 2 میلیون و 125 هزار هکتار که برخی دانشمندان قدمت آن را 40 میلیون سال برآورد کرده اند؛ نمادی از فسیل‌های زنده‌ای محسوب می‌شود که از این عرصه‌های جنگلی منحصر به فرد واقع در ساحل جنوبی خزر، سهم استان مازندران 53 درصد، گیلان 26 درصد و گلستان 21 درصد است.
این جنگل‌های با ارزش در شمال ایران از آستارا در گیلان تا گلیداغ در شرق گلستان به طول 800 کیلومتر و با عرض 20 تا 70 کیلومتر گسترده است.گسترش عمومی جنگل‌های شمال از سطح دریا شروع و تا ارتفاع حداکثر دو هزار و 800 متر ادامه دارد، جنگل‌های هیرکانی متراکم‌ترین ناحیه جنگلی ایران است.‌